Uppsprettur þungmálma sem losna út í andrúmsloftið á Íslandi eru meðal annars í vegasamgöngum, fiskiskipum og flugeldanotkun. Bókhald Umhverfisstofnunar heldur utan um eftirfarandi efni:
· Blý – Pb
· Kadmín – Cd
· Kvikasilfur – Hg
· Arsen – As
· Króm – Cr
· Kopar – Cu
· Nikkel – Ni
· Selen – Se
· Sink – Zn
|
Pb |
Cd |
Hg |
As |
Cr |
Cu |
Ni |
Se |
Zn |
|
[kg] |
[kg] |
[kg] |
[kg] |
[kg] |
[kg] |
[kg] |
[kg] |
[kg] |
1990 |
395 |
8,8 |
139 |
56 |
68 |
665 |
1543 |
34 |
1557 |
2019 |
579 |
6,4 |
15 |
31 |
78 |
1225 |
1154 |
23 |
881 |
Breyting |
47% |
-28% |
-89% |
-45% |
14% |
84% |
-25% |
-33% |
-43% |
Blý – Pb
Losun á blýi (Pb) er nú mestmegnis frá flugeldanotkun. Árið 1990 var losunin aðallega vegna eldsneytisbruna vegna framleiðsluiðnaðar. Aukning var á losun á blýi frá 1993 vegna sorpbrennslu til húshitunar. Losunin minnkaði eftir að þeirri starfsemi var hætt árið 2013.
Kadmín – Cd
Losun á kadmíni (Cd) er að mestu frá málmiðnaði. Árið 1990 var losunin einkum vegna brennslu og opins bruna á úrgangi og fiskiskipa. Tímabundin aukning var á losun á kadmíni árin 1993-2013 vegna sorpbrennslu til húshitunar.
Kvikasilfur – Hg
Losun á kvikasilfri (Hg) er og var fyrst og fremst frá brennslu og opins bruna á úrgangi og fiskiskipum. Töluverður samdráttur hefur verið í losun kvikasilfurs frá 1990. Hluti af losuninni á kvikasilfri árin 1993-2013 er vegna sorpbrennslu til húshitunar.
Arsen – As
Losun á arseni (As) er mestmegnis frá fiskiskipum og samgöngum. Árið 1990 var einnig losun vegna brennslu og opins bruna á úrgangi. Hluti af losuninni á arseni árin 1993-2013 er vegna sorpbrennslu til húshitunar. Losun arsens hefur farið minnkandi síðan 1990.
Króm – Cr
Losun á krómi (Cr) hefur einkum verið frá samgöngum og fiskiskipum og einnig frá flugeldum. Árið 1990 var losun einnig vegna eldsneytisbruna í framleiðsluiðnaði. Sú losun hefur minnkað meðan losun vegna flugelda hefur aukist.
Kopar – Cu
Losun á kopar (Cu) er fyrst og fremst frá samgöngum og flugeldum en einnig frá fiskiskipum. Síðan 1990 hefur verið aukning í losun á kopar.
Nikkel – Ni
Losun á nikkeli (Ni) er mestmegnis frá fiskiskipum og einnig frá samgöngum.
Selen – Se
Losun á seleni (Se) er einkum frá fiskiskipum og samgöngum. Heildalosun á seleni hefur minnkað síðan 1990.
Sink – Zn
Losun á sinki (Zn) er nú fyrst og fremst frá samgöngum, fiskiskipum, úrgangi og flugeldum. Árið 1990 var einnig losun frá eldsneytisbruna vegna framleiðsluiðnaðar en minni vegna flugelda. Heildalosun á sinki hefur minnkað síðan 1990.
Ítarlegar upplýsingar um losun loftmengunarefna á Íslandi síðan 1990 má nálgast í nýjustu landsskýrslu um losun loftmengunarefna á Íslandi sem falla undir LRTAP samninginn (Informative Inventory Report).