Jafnréttisáætlun

Jafnréttisáætlun Umhverfisstofnunar 2020-2022

Markmið

Markmið með jafnréttisáætlun Umhverfisstofnunar er að tryggja samþættingu jafnréttissjónarmiða í öllu starfi stofnunarinnar og hlúa að margbreytileika í mannauði þannig að allt starfsfólk fái notið sín í starfi og hafi sömu tækifæri til starfsþróunar óháð kyni. Í áætluninni er talað um starfsfólk og þá er alltaf átt við allt starfsfólk óháð kyni.

Störf hjá Umhverfisstofnun

Hjá Umhverfisstofnun er litið á margbreytileika í mannauði sem auðlind. Öll störf standa öllum opin óháð kyni og í auglýsingum skal vandað til orðalags og myndmáls þannig að ekki sé ýtt undir kynjaðar staðalmyndir.

Markmið:         Að hlutfall kynja sé sem jafnast bæði í stjórnunarstörfum, svo og öðrum störfum.

Aðgerð:            Árangursvísir unnin, þar sem hlutfall kynja í stjórnunarstörfum og öðrum störfum hjá stofnuninni er tekinn saman.

Ábyrgð:            Mannauðsstjóri.

Tímarammi:    Tekið saman í byrjun hvers árs fyrir árið á undan og birt með öðrum árangursvísum stofnunar í ársskýrslu.

Laun og önnur starfskjör

Ákvarðanir um laun skulu teknar með málefnalegum og gagnsæjum hætti. Umhverfisstofnun starfar eftir vottuðu jafnlaunakerfi. Laun  eru því ávallt ákveðin með sama hætti sem lýst er í kerfinu óháð kyni, og skal engum mismunað vegna fjölskylduábyrgðar sbr. fjölskyldustefnu stofnunarinnar.

Markmið:            Að starfsfólki séu greidd sambærileg laun fyrir jafnverðmæt störf, sambærilega ábyrgð og aðra þætti sem nánar er kveðið á um í stofnanasamningum.

Ábyrgð:            Forstjóri

Tímarammi:    Fyrir lok ársins 2020

Samræming starfs- og fjölskyldulífs

Áherslur Umhverfisstofnunar á samræmingu starfs- og fjölskyldulífs er að finna í fjölskyldustefnu stofnunarinnar. Umhverfisstofnun gerir nauðsynlegar ráðstafanir til að allt starfsfólk geti samræmt starfsskyldur sínar og fjölskylduábyrgð. Þær ráðstafanir miða m.a. að auka tækifæri til fjarvinnu og styttingu vinnutíma til að mæta, eins og kostur er, fjölskylduaðstæðum starfsmanna og þörfum stofnunarinnar. Þá er starfsfólki auðveldað, eins og hægt er, að koma aftur til starfa eftir fæðingar- eða foreldraorlof eða leyfi frá vinnu vegna brýnna fjölskylduaðstæðna.

Starfsfólk er hvatt til þess að deila ábyrgðinni með maka við að sinna veikum börnum. Starfsfólk er jafnframt hvatt til þess að nýta sér rétt sinn til fæðingarorlofs til jafns við maka.

Markmið:         Að allt starfsfólk geti samræmt starf sitt og fjölskyldulíf eins og best verður á kosið með hagsmuni þeirra og Umhverfisstofnunar að leiðarljósi.

Aðgerðir:          Tilraunaverkefni var sett á laggirnar í maí 2020 um fjarvinnu einn dag í viku og allt að tvo daga í viku með samkomulagi við sviðsstjóra. Verkefnið verður endurmetið skv. áætlun þess í lok tímabilsins. Sjá um fjarvinnu í starfsmannahandbók. Verkefni um styttingu vinnuvikunnar (betrivinnutimi.is) er unnið á árinu 2020 í náinni samvinnu við starfsfólk með hópavinnu og fulltrúum starfsmanna til að fullbúa samræmt fyrirkomulag um styttingu vinnuvikunnar hjá Umhverfisstofnun. Styttingin tekur gildi 1. janúar 2021.

Ábyrgð:            Mannauðsstjóri

Tímarammi:    Niðurstöður endurmats á fjarvinnufyrirkomulagi liggi fyrir fyrir lok tímabilsins, í desember 2020. Skipulag styttingar vinnuvikunnar skal jafnframt liggja fyrir í lok árs 2020 og taka gildi 1. janúar 2021.  Það verkefni gerir jafnframt ráð fyrir stöðugu endurmati með mælikvörðum sem settir verða.

Starfsþróun, starfsþjálfun og endurmenntun

Allt starfsfólk skal njóta sömu möguleika til sí- og endurmenntunar og annarrar starfsþjálfunar svo og til að sækja námskeið sem eru haldin til að auka hæfni í starfi eða til undirbúnings annarra starfa. Þá verði þess gætt við úthlutun verkefna og annarra tækifæra til starfsþróunar sem kunna að myndast að einstaklingum verði ekki mismunað vegna kynferðis.

Markmið:         Að allir njóti sömu möguleika til endurmenntunar, símenntunar, starfsþjálfunar innanlands og utan auk annarrar starfsþróunar.

Aðgerðir:          Starfsmannasamtöl annars vegar og starfsþróunarsamtöl hins vegar fara hvort um sig fram árlega. Hugur starfsfólks er m.a. kannaður fyrir þróun í starfi, starfsmaður og yfirmaður meta þörf fyrir þjálfun og einstaklingsmiðaðar starfsþróunaráætlanir eru gerðar til 1-2 ára í senn. Frá hausti 2020 er fræðsluáætlun stofnunarinnar og fræðsla og menntun starfsfólks skráð í Orra mannauðskerfi sem auðveldar stýringu, utanumhald og skýrslugerð um menntun og endurmenntun starfsfólks. Þá skal mannauðsstjóri taka reglulega saman gögn um framgang í starfi, s.s. til að gegna hlutverki teymisstjóra. Niðurstöður verði kynntar fyrir yfirstjórn þar sem ákvörðun er tekin um viðbrögð og mögulega aðgerðaráætlun ef hallar á vissa hópa skv. úttekt.

Ábyrgð:            Mannauðsstjóri

Tímarammi:    Reglulegar skýrslur um endurmenntun og þjálfunartíma starfsfólks, greint eftir kyni. Rýnt af yfirstjórn. Minnst árlega í janúar.

Kynbundið ofbeldi, kynbundin áreitni og kynferðisleg áreitni

Kynbundið ofbeldi, kynbundin áreitni og kynferðisleg áreitni er ekki liðin hjá Umhverfisstofnun sbr. mannauðsstefnu stofnunarinnar og skulu starfsmenn upplýstir um að slík hegðun sé ekki liðin.

Markmið:         Að vinna gegn kynbundnu ofbeldi, kynbundinni og kynferðislegri áreitni með skýrum ferlum og kynningum.

Aðgerðir:          Í gæðakerfi Umhverfisstofnunar eru til skýrir ferlar um skilgreiningar á málsmeðferð mála sem varða einelti og kynferðislega áreitni og hafa þeir verið endurskoðaðir reglulega  Árleg úttekt á fjölda mála sem koma til mannauðsstjóra.

Ábyrgð:            Mannauðsstjóri

Tímarammi:     Árleg úttekt á fjölda mála sem upp koma í janúar ár hvert.

Samþætting kynjasjónarmiða og kynjagreining

Samþætting kynjasjónarmiða liggur til grundvallar við alla stefnumótun og áætlanagerð Umhverfisstofnunar. Stofnanamenning stofnunarinnar helgast af því að sjónarmið allra, óháð kyni, njóti sín innan stofnunar og gagnvart viðskiptavinum, s.s. hagsmunaaðilum og neytendum. Afurðir eins og stefnur og áætlanir séu jafnframt kynjagreindar með tilliti til áhrifa þeirra. Forstjóri skipar í vinnuhópa og þverfagleg teymi auk þess sem hún tilnefnir starfsfólk í nefndir og ráð. Þess er ávallt gætt að sem jafnast hlutfall kynja sé tilnefnt og skipað í slíka vinnu þannig að samþætting kynjasjónarmiða skili sér í sem flestum málaflokkum sem falla undir hvert fagsvið Umhverfissstofnunar. Þess er einnig gætt að raddir allra, óháð kyni, nái fram í fjölmiðlum og opinberum kynningarfundum enda fjölbreytni mikilvæt í fyrirmyndum í umræðu um umhverfismál.

Markmið:         Að sjónarmið alls starfsfólks endurspegli allt starf Umhverfisstofnunar og kynjagreina áhrif verkefna hennar eftir því sem kostur er.

Aðgerðir:          a) Á tveggja ára fresti verði kynjahlutfall í starfshópum, sem skipaðir eru innan húss, greint og aðgerðaráætlun gerð í kjölfarið halli á annað kynið í þeirri úttekt.

                            b) Skrá yfir viðtöl og opinbera umræðu, þar sem starfsfólk Umhverfisstofnunar er í framlínu, verði haldin og hún kyngreind á tveggja ára fresti. Aðgerðaráætlun verði gerð í kjölfarið halli á eitt í þeirri úttekt.

                            c) Kynjagreining stefna og áætlana sem gerðar eru á vegum stofnunarinnar fari fram

Ábyrgð:            Upplýsingafulltrúi og gæðastjóri.

Tímarammi:    Reglulega, minnst annað hvert ár.

Eftirfylgni

Mannauðsstjóri heldur utan um jafnréttisáætlun og útdeilir verkefnum hennar. Í janúar ár hvert tekur mannauðsstjóri saman gögn aðgerðaáætlunar og kynnir á starfsmannafundi fyrir lok janúar.

Jafnréttisáætlun ásamt tímasettri aðgerðaráætlun verði kynnt á fyrsta starfsmannafundi haustsins 2020.

Stefnan staðfest af yfirstjórn 4. september 2023.